| uncertainty principle ངེས་མེད་རྩ་འཛིན། | phys. The principle formulated by Heisenberg, stating that Planck’s constant, h, sets a limit on the accuracy of measurement at the atomic level. Accordingly, it is not possible to measure exactly both the position and the momentum of a particle at the same time, nor the energy and the time associated with a particles simultaneously. | ཝར་ནར་ཧེ་སན་བྷར་གྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་གཏན་ཁྲིམས་ཤིག་ཡིན་ཞིང་། འདིས་ཕི་ལནཁ་ཡི་བརྟན་གྲངས་ཀྱིས་ཚད་འཇལ་ཞིག་གི་མུ་མཐའ་འཇོག་པར་བཤད། ངེས་མེད་གཏན་ཁྲིམས་ལྟར་ན་དུས་ཚོད་གཅིག་པ་ཞིག་གི་སྐབས་སུ་རྡུལ་ཞིག་གི་གནས་ས་དང་འགུལ་ཚད་གཉིས་ཀ་ཏག་ཏག་ཚད་འཇལ་མི་ཐུབ་ལ། རྡུལ་དེའི་ནུས་པ་དང་ནུས་པ་དེ་ཡོད་པའི་དུས་ཡུན་གཉིས་ཀྱང་ཏག་ཏག་ཚད་འཇལ་མི་ཐུབ། |
| unbalanced force དོ་མི་མཉམ་པའི་ཤུགས། | phys. | |
| umbrella species ཁུལ་ཆེན་ཉེ་རིགས། གདུགས་ལྟ་བུའི་ཉེ་རིགས། | biol. A species chosen to be the subject of particular conservation efforts because the protection of that species will also have the effect of giving protection to co-occurring species in the ecological community of its habitat. | སྐྱེ་ཁམས་གཉེར་སྲུང་གི་བྱ་གཞག་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་ཆེད་དམིགས་བརྗོད་དོན་དུ་འདེམས་པའི་ཉེ་རིགས་ཤིག་ལ་གོ་ཞིང་། ཉེ་རིགས་དེ་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་པ་དེ་ཡིས་དེ་གནས་སའི་ཁོར་ཡུག་གི་སྐྱེ་ཁམས་ཚོགས་སྡེ་རུ་ཡོད་པའི་མཉམ་གནས་ཀྱི་ཉེ་རིགས་གཞན་ལ་ཡང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ནུས་པ་ཐོན་པ་ཡིན། |
| umbra ཧྲིལ་སྒྲིབ། | phys. Darker part of a shadow where all the light is blocked. See also penumbra. | འོད་ཚང་མ་བཀག་པའི་གྲིབ་ནག་གི་སྨུག་ནག་པའི་ཆ། ཆ་སྒྲིབ་ལ་ཡང་གཟིགས་རོགས། |
| umbilical cord ལྟེ་ཐག | biol. A cord arising from the navel that connects the fetus with the placenta and through which respiratory gases, nutrients, and wastes pass | མངལ་གནས་ཀྱི་ལྟེ་བ་ཐོན་ཏེ་མངལ་གནས་དང་ཤ་མ་གཉིས་ཀྱི་དབར་དུ་མཐུད་སྦྲེལ་བྱེད་མཁན་གྱི་ཐག་པ་ལ་གོ་ཞིང་། ལྟེ་ཐག་བརྒྱུད་ནས་དབུགས་འབྱིན་རྔུབ་ཀྱི་རླུང་དང་། ཟས་བཅུད། སྙིགས་མ་བཅས་བགྲོད་ཀྱི་ཡོད། |
| ultraviolet radiation སྨུག་ཕྱིའི་འགྱེད་འཕྲོ། | phys. Electromagnetic radiation having wavelengths between that of violet light and long X-rays, i.e. between 400 nm and 4 nm. In the range 400-300 nm the radiation is known as the near ultraviolet. | འོད་སྨུག་པོའི་རླབས་ཐག་དང་གློག་པར་རིང་པོའི་རླབས་ཐག་གཉིས་ཀྱི་དབར་དུ་ཡོད་པའི་གློག་ཁབ་ལེན་གྱི་འགྱེད་འཕྲོ་སྟེ། དེ་ནི་རླབས་ཐག་ 400 nm ནས་ 4 nm དབར་ཡིན། རླབས་ཐག་ 400 nm ནས་300 nm ཡིན་པའི་འགྱེད་འཕྲོ་ལ་ཉེ་བའི་སྨུག་ཕྱིའི་འོད་ཟེར། |
| ultraviolet (UV) light སྨུག་ཕྱིའི་འོད། | phys Electromagnetic waves of frequencies higher than those of violet light. | འོད་མུ་མེན་ལས་ཟློས་ཕྱོད་མཐོ་བའི་གློག་ཁབ་ལེན་གྱི་རླབས། |
| ultrasound ཐོས་བརྒལ་གྱི་སྒྲ | phys. Sound with a frequency greater than 20,000 Hz,approximately the upper limit of human hearing. | མིའི་ཐོས་ཚད་ཀྱི་ཡ་མཐའ་སྟེ་ཧར་ཚི་ ༢༠༠༠༠ ལས་མཐོ་བའི་ཟློས་ཕྱོད་དང་ལྡན་པའི་སྒྲ་ལ་གོ |
| ultrasonic wave བརྒལ་སྒྲའི་རླབས། | phys. A sound wave that has a frequency above about 20,000 hertz. | ཟློས་ཕྱོད་ཧར་ཚི་ཁྲི་གཉིས་ལས་མཐོ་བ་ཡོད་པའི་སྒྲ་རླབས། |
| ultrasonic ཐོས་བརྒལ་གྱི། | phys. Term applied to sound frequencies above 20,000 Hz, the normal upper limit of human hearing. | ཟློས་ཕྱོད་ཧར་ཚི་ ༢༠༠༠༠ སྟེ་སྤྱིར་བཏང་གི་མིའི་ཐོས་ཚད་ལ་བརྒལ་བའི་སྒྲ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚིག་ཅིག་ཡིན། |
| ultrahigh frequency (UHF) ཚད་མཐོའི་ཟློས་ཕྱོད། | phys. A radio frequency in the range 3x109-0.3x109 Hz; i.e. having a wavelength in the range 10 cm to 1m. | ཟློས་ཕྱོད་ཀྱི་ཁྱབ་ཚད་ 3x109ནས་ 0.3x109 Hz དབར་ཡིན་པ་སྟེ། རླབས་ཐག་གི་ཁྱབ་ཚད་10 cm ནས་1m དབར་ཡིན་པའི་རླུང་འཕྲིན་གྱི་རླབས། |
| ulna ལག་ངར་རུས་ཆུང་། | biol. The thinner and longer of the two bones in the human forearm, on the side opposite to the thumb. | མིའི་ལག་ངར་གྱི་རུས་པ་གཉིས་པོའི་ནང་གི་ཕྲ་ཞིང་རིང་བ་དེ་ལ་གོ་ཞིང་། མཐེ་བོང་གི་ལྡོག་ཕྱོགས་སུ་ཡོད། |
| UFO (unidentified flying object) ངེས་མེད་འཕུར་དངོས། | phys. | |
| Tyrosine ཊ་ཡི་རོ་སིན། | neurosci. | |
| typical མཚན་ཉིད་ལྡན་པ། | Having the distinctive qualities of a particular type of person or thing. | མིའམ་ཅ་དངོས་ཀྱི་རིགས་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་གི་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་ལྡན་པ། |
